Muzeum Okręgowe w Sandomierzu informuje, że wystawa „Ne’edár /נֶעְדַּר /Nieobecni – z dziejów społeczności żydowskiej w Sandomierzu” zostanie z nami dłużej. Zainteresowani, którzy nie mieli jeszcze okazji zwiedzić tej ekspozycji, mogą to uczynić do 2 kwietnia.
Wystawa po raz pierwszy w formie monograficznej przedstawia losy społeczności żydowskiej w Sandomierzu i Ziemi Sandomierskiej od połowy XIV aż do czasu holokaustu podczas II wojny światowej. Sandomierz, jako istotny ośrodek żydowski, na trwałe wpisał się w historię miasta i ziemi sandomierskiej. Już w średniowieczu gmina ta należała do najstarszych i najważniejszych w Polsce. Pierwsza wzmianka dotyczy 1367 r., kiedy starozakonni sandomierscy razem z krakowskimi i lwowskimi wystąpili do króla polskiego Kazimierza Wielkiego o potwierdzenie przywilejów generalnych. A nadał je starozakonnym już w 1264 r. w Kaliszu Bolesław Pobożny. Z 1418 r. pochodzi najstarsza wiadomość o synagodze sandomierskiej.
Ekspozycję ilustrują w części niepublikowane zdjęcia i dokumenty, pochodzące ze zbiorów archiwalnych Yad Vashem w Jerozolimie. Ponadto z United States Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie, Ghetto Fighter’s House Museum z Izraela, Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Niektóre pochodzą też z Archiwum Państwowego w Kielcach czy ze zbiorów rodzinnych osób prywatnych.
Istotnym elementem ekspozycji są judaika pochodzące ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Sandomierzu oraz Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu, niektóre przedstawione publicznie po raz pierwszy. Uzupełnieniem ekspozycji są elementy multimedialne, tj. rekonstrukcja przedwojennej synagogi sandomierskiej w modelu 3D czy film dokumentalny.
Dzięki dofinansowaniu MKiDN zakupiono również sprzęt ekspozycyjny i multimedialny.
Organizacja wystawy niewątpliwie wpłynie na podniesienie świadomości historycznej i tożsamości kulturowej mieszkańców Sandomierza oraz turystów, odwiedzających Muzeum. Zapoznanie się z trudną, ale ważną historią Żydów jest bardzo istotne. Do dziś w świadomości sandomierzan Żydzi postrzegani są przez pryzmat Holokaustu i oskarżeń o mordy rytualne. Materialnym tego dowodem jest m. in. obraz Karola de Prevot, znajdujący się w sandomierskiej katedrze oraz powieść „Malowany ptak” Jerzego Kosińskiego. Realizacja zadania polega również na obiektywnym przedstawieniu bogactwa kultury i historii tej społeczności.
Źródło: Muzeum Okręgowe w Sandomierzu