Foto: IPN
Z okazji zbliżającego się Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, Instytut Pamięci Narodowej przygotował ciekawą wystawę pt.,,POLSKIE SYMBOLE NARODOWE”, którą można, a nawet należy pobrać i spokojnie przestudiować, korzystając z wolnego czasu. Dowiemy się z niej wielu ciekawostek dotyczących nie tylko symboliki flagi. Bogato ilustrowaną wystawę, prezentującą historię godła polskiego – od orła piastowskiego, po godło wieku XX, barw biało – czerwonych na przestrzeni wieków oraz hymnu polskiego a także zasady poszanowania tychże symboli, przygotowało Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Bydgoszczy.
https://ipn.gov.pl/pl/edukacja-1/wystawy/96663,Wystawa-Polskie-Symbole-Narodowe-do-pobrania.html
Prezentujemy fragment dotyczący symboliki barw narodowych:
Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są: biel i czerwień. Wywodzą się one z barw herbu Królestwa Polskiego: biel to barwa godła, czyli Orła Białego, czerwień to barwa pola tarczy. Barwy narodowe mają więc pochodzenie heraldyczne. Biel i czerwień stosowano od wczesnego średniowiecza na chorągwiach królewskich i państwowych. Wszystkie chorągwie były sporządzane według dwóch reguł – umieszczano na nich herb państwowy oraz używano wspomnianych barw. Warto podkreślić, że czerwień od najdawniejszych czasów była zarezerwowana dla władców, rycerzy i magnaterii – karmazynowe szaty jako synonim władzy, bogactwa i dostojeństwa mogli nosić tylko ludzie uprzywilejowani. Biel była z kolei wykorzystywana w formie rozet na kapeluszach Wojska Polskiego w trakcie panowania Augusta II Mocnego. Kokardy (rozety) biało-czerwone pojawiły się za czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego, ostatniego króla Polski.
Oficjalnie biel i czerwień zostały uznane za polskie barwy narodowe w czasie powstania listopadowego. Uchwałę w tej sprawie, na wniosek posła Walentego Zwierkowskiego, podjął 7 lutego 1831 r. Sejm Królestwa Polskiego. Zapisano w niej: „Kokardę Narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym”. Co istotne, uchwała ta odnosiła się nie do barw flagi, ale kokardy wojskowej, która określała przynależność państwową żołnierzy. Odtąd barwy te towarzyszyły Polakom w walkach o niepodległość – uczestnicy kolejnych powstań narodowych oraz patriotycznych manifestacji nosili biało-czerwone kokardy, wstążki i opaski.
1 sierpnia 1919 r., już po odzyskaniu niepodległości, Sejm Ustawodawczy RP utrzymał postanowienia z okresu powstania listopadowego i uchwalił ustawę o godłach i barwach narodowych, na mocy której biel i czerwień uznano za barwy Rzeczypospolitej Polskiej. Postanowiono wówczas, że flaga będzie składać się z dwóch podłużnych, równoległych pasów – biel u góry, czerwień na dole, w proporcjach 5:8. Postanowienia te obowiązują do dnia dzisiejszego. Czerwień flagi miała najpierw odcień karmazynowy, w 1927 r. zmieniony na jasnoczerwony (cynober). Obecnie obowiązuje odcień nieco ciemniejszy niż cynober. Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej to święto narodowe obchodzone 2 maja.
Barwami narodowymi oznacza się polskie samoloty wojskowe, malując na nich biało-czerwoną szachownicę. Po raz pierwszy symbol ten został zastosowany na samolocie jako godło osobiste pilota por. Stefana Steca. W listopadzie 1918 r. przyleciał on z meldunkiem z oblężonego Lwowa do Warszawy